Średnia czasu pracy w Norwegii - jak uśrednić czas pracy wg norweskiego Kodeksu pracy

marzec 10, 2025

⚖️ Pamiętaj! Ten artykuł stanowi skrót informacji. Szczegółowe przepisy znajdziesz na stronie Norweskiej Inspekcji Pracy (Arbeidstilsynet) oraz w Kodeksie pracy.

📅 Zwykły czas pracy w Norwegii

Standardowy czas pracy w Norwegii wynosi 40 godzin tygodniowo. W praktyce jednak często w umowach o pracę pojawia się zapis o 37,5 godzinach tygodniowo. Skąd ta różnica?

✅ Przerwy na lunch są bezpłatne i trwają zazwyczaj 30 minut dziennie:

0,5 h × 5 dni = 2,5 h
40 h – 2,5 h = 37,5 h

🤔 Dlaczego stosuje się uśrednienie czasu pracy?

Uśrednienie czasu pracy pozwala firmom elastycznie planować grafik pracowników, zwłaszcza w systemie rotacyjnym lub w przypadku pracy zmianowej. Dzięki temu pracownik może przepracować więcej godzin w jednym tygodniu, a następnie odebrać je w formie tzw. avspasering (odebranie nadgodzin w wolnym czasie).

Uśredniony czas pracy przydaje się zwłaszcza w:

Pracach sezonowych (np. budownictwo, rolnictwo)
Systemach zmianowych i rotacyjnych (np. przemysł naftowy, logistyka)
Projektach o zmiennym natężeniu pracy (np. IT, projektowanie)

📌 Uśrednienie czasu pracy w Norwegii – najważniejsze zasady

Uśrednianie czasu pracy musi być zgodne z przepisami norweskiego Kodeksu pracy.
Okresy rozliczeniowe są ściśle określone przez prawo.
Bezpieczeństwo pracownika jest kluczowe – planowanie godzin pracy nie może narażać zdrowia i życia pracowników.

✅ 3 sposoby na uśrednienie czasu pracy w Norwegii

1. Aneks do umowy z pracownikiem

Pracodawca i pracownik mogą podpisać pisemne porozumienie dotyczące uśrednienia czasu pracy na okres do 52 tygodni.

Maksymalnie 10 godzin na dobę
Maksymalnie 50 godzin tygodniowo (dla okresów rozliczeniowych do 8 tygodni)
Maksymalnie 48 godzin tygodniowo (dla okresów rozliczeniowych powyżej 8 tygodni)

Przykład:

Tydzień 1: 50 h  
Tydzień 2: 50 h  
Tydzień 3: 50 h  
Tydzień 4: 50 h  
Tydzień 5: 50 h  
Tydzień 6: 50 h  
Tydzień 7: odpoczynek  
Tydzień 8: odpoczynek

Łącznie: 300 godzin w ciągu 8 tygodni → średnio 37,5 h tygodniowo.

2. Umowa z zakładowymi mężami zaufania (dla firm objętych układem zbiorowym)

Maksymalnie 12,5 godziny dziennie
Maksymalnie 54 godziny tygodniowo

3. Zezwolenie od Norweskiej Inspekcji Pracy (Arbeidstilsynet)

Dla bardziej elastycznych grafików można uzyskać specjalne pozwolenie:

Maksymalnie 13 godzin dziennie
Średnio 48 godzin tygodniowo przez okres 8 tygodni lub maksymalnie 48 godzin tygodniowo przez okres do 26 tygodni

⚠️ Bezpieczeństwo przede wszystkim!

Podczas planowania grafiku pracy pracodawca musi zadbać o zdrowie i bezpieczeństwo pracowników. Dlatego czas pracy powinien być zorganizowany tak, aby nie powodował nadmiernego zmęczenia ani nie stwarzał zagrożenia.

⏰ Czy nadgodziny są możliwe przy uśrednieniu czasu pracy?

Nadgodziny są naliczane dopiero po przekroczeniu średniego limitu godzin określonego w okresie rozliczeniowym.
Jeśli pracownik w krótkim okresie przepracuje więcej godzin, ale średnia z okresu rozliczeniowego mieści się w normie – nie są naliczane nadgodziny.

💤 Odpoczynek dobowy i tygodniowy – obowiązkowe przerwy

Nawet przy uśrednionym czasie pracy obowiązują przepisy dotyczące przerw i odpoczynku.

Minimum 11 godzin odpoczynku na dobę
Minimum 35 godzin nieprzerwanego odpoczynku tygodniowo
(Możliwe są wyjątki w szczególnych przypadkach, ale wymagają zgody Inspekcji Pracy lub układu zbiorowego)

💸 Co grozi za złamanie przepisów o uśrednieniu czasu pracy?

Nieprzestrzeganie zasad dotyczących uśredniania czasu pracy może mieć poważne konsekwencje zarówno dla pracodawcy, jak i dla pracownika.

Kary finansowe nakładane przez Arbeidstilsynet
Możliwość zgłoszenia naruszenia przez pracownika lub związki zawodowe
Ryzyko odszkodowania w przypadku wypadku związanego z nadmiernym obciążeniem pracownika